ARALIN 27 – DAHILAN AT EPEKTO NG IMPERYALISMO AT KOLONYALISMO
KOLONISASYON – Pagtatag ng permanenteng panirahan (kolonya) sa mga dayuhang lupain
IMPERYALISMO – pagpapalawak ng kapangyarihan sa loob o labas ng isang bansa
-Mga DAHILAN ng KOLONISASYON:
1. Lumalaking populasyon
2. Pangangailangan sa mga produktong Silangan
3. Paglalakbay ni Marco Polo
*Marco Polo – sinulat: Lupain sa Silangan=punong-puno ng kayamanan
4. Mga Tuklas sa Paglalakbay
a. COMPASS – gabay sa Tamang Direksiyon
b. ASTROLABE – panukat ng anggulo ng bituin at araw
c. MERCATOR PROJECTION – mapa; longitude at latitude ng mga lugar
d. SEXTANT – panuukat ng taas ng araw at bituin
- maaring malamang angg layo ng isang lugar
v Paghahanap ng Bagong Daan
- Muslim at Negosyanteng Italian – kumukontrol sa kalakalang Europa-Asya
v Pagnanais na ikalalat ang Kristiyanismo
- “KALUWALHATIAN, KABANALAN, AT KAYAMANAN”
- Katanyagan---pananampalataya sa Diyos--- Ibayong yaman para sa bayan o angkan
- PORTUGAL – unang bansang pumalaot sa Kolonisasyon
*Prince Henry the Navigator – sumuporta
-CUETA – nagaping lungsod na Muslim
*Bartolomeu Diaz – Lumibot sa Dulo ng Africa
- napadpad sa isang pook dahil sa bagyo
- CAPE of STORMS à CAPE OF GOOD HOPE
- pahiwatig na may daan pasilangan
*Vasco da Gama – pinakamahalagang tagumpay: Narating ang kanlurang baybayin ng India
*Christopher Columbus – Kapitang Italian
- Humingi ng pondo sa Espanya
- ruta papuntang Silangan sa pamamagitan ng paglalakabay pakanluran
- Dominica, Antigua, Venezuela, Panama
- NEW WORLD – apat na paglalakbay
*Amerigo Vespucci – ipinangalan ang America
- NEW WORLD = bagong kontinente na hindi bahagi ng Asya
- ESPANYA vs. PORTUGAL
- KASUNDUANG TOREDESILLAS – hinati ang daigdig sa Dalawa
- 700 milyang imaginary line: SILANGAN: Portugal
KANLURAN: Espanya
*Pedro Cabral – (Portugal) T. Amerika - Brazil
*Vasco de Balboa – (Esp.) G. Amerika – Isthmus at Panama
*Francisco Pizarro – (Esp.) Inca sa Peru
*Juan Ponce de Leon – hinanap ang “Fountain of Youth” sa Bahamas
- naabot ang Florida
- FOUNTAIN of YOUTH – nagpapanumbalik ng Kabataan
- ESPANYA: T. Amerika at Timog Silangan ng N. America
*Hernando de Soto – Ilog Mississippi
*Francisco de Coronado – Grand Canyon at Buffalo J
*Ferdinand Magellan – Felipinas
-1 barko na lamang ang nakarating sa East Indiesà Indian Ocean
- 18 na tao ang natira mula sa 243
- EKSPEDISYON ni Magellan – Bilog ang mundo ü
- Pacific Ocean
*John Cabot o Giovanni Caboto (Britain) – Nova Scotia o Newfoundland
*Jacques Cartier (Frence) – Montreal
*Sir Francis Drake – hanapin ang lagusan papuntang Tsina
- biniktima ang mga barko ng Espanya à pamamayani ng Britain sa Karagatan
*Don Alfonso de Albuquerque – wasakin ang monopoly at kontrolin ang kalakalan ng rekado
- Portugal: dagat Indian
-ESPANYA: Aztec ng Mexico at Inco ng T. AMerika
: scarlet fever, influenza, tigdas, smallpox, chicken pox, etc.
-BRITAIN: permanent settlement sa Jamestown, Virginia
-British East India Company – buong India para sa Britain
*Samuel de Chaplain – settlement sa Amerika at Quebec
*Louis Joliet at Jacques Marguette – gumalugad sa Great Lakes
*Robert Dela Salle – Louisiana
-NETHERLANDS: Dutch East India Company
-MGA EPEKTO:
1. Nakilala ang iba’t ibang produkto
2. Lumawak ang kaalaman sa heograpiya
3. Lumawak ang kalakalan
4. Pang-aalipin
-----------
thanks for the info.
ReplyDeletetnks
ReplyDeleteThanks for the info too. Thanks, it helps a lot. :D
ReplyDeleteTHANK YOU SO MUCH FOR THIS. SUCH A BIG HELP :)
ReplyDeletehello there~ thanks for this <3
ReplyDeleteHi Hindi Yan Totoo
ReplyDeletehuh?
DeleteBruh waht?!!!!
Delete