Saturday, February 26, 2011

ARALIN 27- DAHILAN AT EPEKTO NG IMPERYALISMO AT KOLONYALISMO

ARALIN 27 – DAHILAN AT EPEKTO NG IMPERYALISMO AT KOLONYALISMO

KOLONISASYON – Pagtatag ng permanenteng panirahan (kolonya) sa mga dayuhang lupain

IMPERYALISMO – pagpapalawak ng kapangyarihan sa loob o labas ng isang bansa

-Mga DAHILAN ng KOLONISASYON:

1. Lumalaking populasyon

2. Pangangailangan sa mga produktong Silangan

3. Paglalakbay ni Marco Polo

*Marco Polo – sinulat: Lupain sa Silangan=punong-puno ng kayamanan

4. Mga Tuklas sa Paglalakbay

a. COMPASS – gabay sa Tamang Direksiyon

b. ASTROLABE – panukat ng anggulo ng bituin at araw

c. MERCATOR PROJECTION – mapa; longitude at latitude ng mga lugar

d. SEXTANT – panuukat ng taas ng araw at bituin

- maaring malamang angg layo ng isang lugar

v Paghahanap ng Bagong Daan

- Muslim at Negosyanteng Italian – kumukontrol sa kalakalang Europa-Asya

v Pagnanais na ikalalat ang Kristiyanismo

- “KALUWALHATIAN, KABANALAN, AT KAYAMANAN”

- Katanyagan---pananampalataya sa Diyos--- Ibayong yaman para sa bayan o angkan

- PORTUGAL – unang bansang pumalaot sa Kolonisasyon

*Prince Henry the Navigator – sumuporta

-CUETA – nagaping lungsod na Muslim

*Bartolomeu Diaz – Lumibot sa Dulo ng Africa

- napadpad sa isang pook dahil sa bagyo

- CAPE of STORMS à CAPE OF GOOD HOPE

- pahiwatig na may daan pasilangan

*Vasco da Gama – pinakamahalagang tagumpay: Narating ang kanlurang baybayin ng India

*Christopher Columbus – Kapitang Italian

- Humingi ng pondo sa Espanya

- ruta papuntang Silangan sa pamamagitan ng paglalakabay pakanluran

- Dominica, Antigua, Venezuela, Panama

- NEW WORLD – apat na paglalakbay

*Amerigo Vespucci – ipinangalan ang America

- NEW WORLD = bagong kontinente na hindi bahagi ng Asya

- ESPANYA vs. PORTUGAL

- KASUNDUANG TOREDESILLAS – hinati ang daigdig sa Dalawa

- 700 milyang imaginary line: SILANGAN: Portugal

KANLURAN: Espanya

*Pedro Cabral – (Portugal) T. Amerika - Brazil

*Vasco de Balboa – (Esp.) G. Amerika – Isthmus at Panama

*Francisco Pizarro – (Esp.) Inca sa Peru

*Juan Ponce de Leon – hinanap ang “Fountain of Youth” sa Bahamas

- naabot ang Florida

- FOUNTAIN of YOUTH – nagpapanumbalik ng Kabataan

- ESPANYA: T. Amerika at Timog Silangan ng N. America

*Hernando de Soto – Ilog Mississippi

*Francisco de Coronado – Grand Canyon at Buffalo J

*Ferdinand Magellan – Felipinas

-1 barko na lamang ang nakarating sa East Indiesà Indian Ocean

- 18 na tao ang natira mula sa 243

- EKSPEDISYON ni Magellan – Bilog ang mundo ü

- Pacific Ocean

*John Cabot o Giovanni Caboto (Britain) – Nova Scotia o Newfoundland

*Jacques Cartier (Frence) – Montreal

*Sir Francis Drake – hanapin ang lagusan papuntang Tsina

- biniktima ang mga barko ng Espanya à pamamayani ng Britain sa Karagatan

*Don Alfonso de Albuquerque – wasakin ang monopoly at kontrolin ang kalakalan ng rekado

- Portugal: dagat Indian

-ESPANYA: Aztec ng Mexico at Inco ng T. AMerika

: scarlet fever, influenza, tigdas, smallpox, chicken pox, etc.

-BRITAIN: permanent settlement sa Jamestown, Virginia

-British East India Company – buong India para sa Britain

*Samuel de Chaplain – settlement sa Amerika at Quebec

*Louis Joliet at Jacques Marguette – gumalugad sa Great Lakes

*Robert Dela Salle – Louisiana

-NETHERLANDS: Dutch East India Company

-MGA EPEKTO:

1. Nakilala ang iba’t ibang produkto

2. Lumawak ang kaalaman sa heograpiya

3. Lumawak ang kalakalan

4. Pang-aalipin

-----------

8 comments: